O Λούζιν, εσωστρεφής και μελαγχολικός ως παιδί, στρέφεται στο σκάκι για να αποφύγει την πραγματικότητα. Μεγαλώνοντας, το πρωτοφανές ταλέντο του τον φέρνει στην κορυφή, αλλά το τίμημα είναι βαρύ. Το πάντοτε ικανό για λαμπρούς σκακιστικούς συνδυασμούς μυαλό του αποδεικνύεται τραγικά ανεπαρκές για να αντιμετωπίσει τον λαβύρινθο της ζωής και είναι αυτό που θα τον οδηγήσει στη συντριβή.
Το βιβλίο μεταφέρθηκε στον κινηματογράφο.
«Το σκάκι είναι τέχνη ζηλόφθονη. Ζητάει από τους εραστές της απόλυτη πίστη και αφοσίωση. Συχνά ζητάει και κάτι παραπάνω: την ίδια την ύπαρξη του σκακιστή, την αυτοκατάργησή του, την απορρόφηση από τη σκακιέρα-σύντροφο, την εμπλοκή σε ένα παιχνίδι που δεν έχει παρά μόνο ένα αποτέλεσμα: την ήττα. Ο Βλαντίμιρ Ναμπόκοφ ξέρει καλά αυτή την αυτοχειριακή διαδικασία. Ξέρει ότι όσοι μαγευτούν από τη Σειρήνα, πρέπει να έχουν τη δύναμη ενός Οδυσσέα για να μείνουν νηφάλιοι. Διαφορετικά σταθμεύουν σ’ αυτό το τετράγωνο νησί, όπου μπορεί να μείνουν εγκλωβισμένοι για πάντα. H Άμυνα του Λούζιν είναι διαποτισμένη από αυτές τις αλήθειες, διότι ο Ναμπόκοφ είχε κάποτε μαγευτεί, σε βαθμό που να ταλαιπωρεί για καιρό το μυαλό του με τη σύνθεση ενός σκακιστικού προβλήματος (μερικά προβλήματά του έμειναν κλασικά), από αυτά που διακηρύσσουν στις στήλες των εφημερίδων: “παίζουν τα λευκά και κάνουν ματ σε τρεις κινήσεις”. Ένα σημαντικό σκακιστικό μυθιστόρημα, ένα βιβλίο του 1930 που δεν έχει χάσει ίχνος από τη φρεσκάδα του».
